شاتل فضایی
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
«شاتل» به اینجا تغییرمسیر دارد. برای دیگر استفاده‌ها، شاتل (ابهام‌زدایی) را ببینید.
 شاتل دیسکاوری در هنگام پرتاب (ماموریت اس تی اس-۱۲۰) | |
| ماموریت | Manned orbital launch and reentry |
|---|---|
| سازنده | United Space Alliance: Thiokol/Alliant Techsystems(SRBs) لاکهید مارتین/مارتین مریتا (ET) بوئینگ/Rockwell (orbiter) |
| کشور سازنده | ایالات متحده آمریکا |
| اندازه | |
| ارتفاع | ۵۶٫۱ متر (۱۸۴٫۲ فوت) |
| قطر | ۸٫۷متر (۲۸٫۵ فوت) |
| جرم | ۲۰۳۰ تن (۴۴۷۰۰۰۰پوند) |
| ظرفیت | |
| بار مفید بهمدار نزدیک زمین | ۲۴۴۰۰کیلوگرم (۵۳۶۰۰پوند) |
| بار مفید به GTO | ۳۸۱۰کیلوگرم (۸۳۹۰پوند) |
| بار مفید به Polar orbit | ۱۲۷۰۰کیلوگرم (۲۸۰۰۰پوند) |
| تاریخچه راه‌اندازی | |
| وضعیت | فعال |
| مکان‌های راه‌اندازی | LC-39, پایگاه فضایی کندی SLC-6, Vandenberg AFB(unused) |
| مجموع راه‌اندازی‌ها | ۱۳۳ |
| موفقیت‌ها | 132 successful launches 131 successful re-entries |
| شکست‌ها | ۲: (launch failure, Challenger); and (re-entry failure, Columbia) |
| نخستین پرواز | April 12, 1981 |
| محموله‌های برجسته | Tracking and Data Relay Satellites آزمایشگاه فضایی Great Observatories (including Hubble) Galileo, Magellan, Ulysses Mir Docking Module ISS components |
| تقویت‌کننده‌ها (مرحله ۰) - Solid Rocket Boosters | |
| شماره تقویت‌کننده‌ها | ۲ |
| موتورها | ۱ solid |
| رانش | ۱۲٫۵ MN each, سطح آب‌های آزادliftoff (۲٬۸۰۰٬۰۰۰ پوند-نیرو) |
| تکانه ویژه | 269 s |
| زمان سوزاندن | 124 s |
| سوخت | solid |
| نخستین مرحله - External Tank | |
| موتورها | ۳ SSMEs located on Orbiter |
| رانش | 5.45220 MN total, sea level liftoff (1,225,704 lbf) |
| تکانه ویژه | 455 s |
| زمان سوزاندن | 480 s |
| سوخت | LOX/LH2 |
| دومین مرحله - Orbiter | |
| موتورها | ۲ OME |
| رانش | 53.4 kN combined total vacuum thrust (12,000 lbf) |
| تکانه ویژه | 316 s |
| زمان سوزاندن | 1250 s |
| سوخت | MMH/N۲O۴ |
شاتل فضایی (به انگلیسی: Space Shuttle) آمریکا که اولین بار در سال ۱۹۸۱ پرتاب شد. نخستین سفینه قابل استفاده مجدد جهان بود. سه بخش اصلی آن مدارپیما، موشکهای تقویت کننده، و مخزن بیرونی سوخت (تنها مخزن سوخت آن که بعد از هر مأموریت قابل استفاده نیست) می‌باشد. کاشی‌های ویژه مقاوم در برابر گرما مانع از سوختن مدارپیما به هنگام بازگشت به جو زمین می‌شوند. بازوی قابل کنترل از راه دور تعبیه شده در مخزن محموله مدارپیما، می‌تواند ماهواره‌ها را در فضا قرار دهد؛ و همچون سکویی ثابت برای کار فضانوردان عمل کند.
پس از فضاپیماهای مرکوری، جمینی و آپولو (که ماه را فتح کرد)، آمریکایی‌ها در پی سفینه‌های رفت و برگشتی رفتند و بدین سان، شاتل‌های فضایی متولد شدند. شاتل‌ها تا ۷ مسافر و ۲۵ تن تجهیزات را در خود جای می‌دهند و زمان طولانی‌تری را در مدار زمین به سر می‌برند. آن‌ها همچنین به یک بازوی روباتیک مجهز هستند که به کمک آن می‌توانند ماهواره‌ها را به دام انداخته، اقدام‌های لازم را در مورد تعمیرات یا انتقال آن صورت دهند.
تاکنون هفت شاتل به نام‌های انترپرایز، پث فایندر، کلمبیا، چلنجر، دیسکاوری، آتلانتیس و اِندِور ساخته شده که دو شاتل نخست، ناکامل و برای آزمایش‌ها و بررسی‌ها ساخته شده‌اند. از میان پنج شاتل پسین نیز چلنجر و کلمبیا دچار سانحه شده‌اند و فقط سه شاتل دیسکاوری، آتلانتیس و اندیور مشغول تا سال ۲۰۱۰ مشغول کار بودند. به دلیل دو سانحه که باعث کشته شدن ۱۴ فضانورد و از دست رفتن ۲ فضاپیمای شاتل شد، ناسا در سال ۲۰۱۰ میلادی شاتل را بازنشست کرد.
شاتل‌های فضایی بسیار هزینه‌بر هستند، به طوری که پرتاب آن فقط پانصد میلیون دلار هزینه در بر دارد و این، غیر از هزینه‌های نگهداری و تعمیرات آن است. همین هزینه‌های سنگین موجب شد تا روسیه از شاتل فضایی قدرتمند خود، بوران، استفاده نکند. بوران با قدرت حمل ۳۰ تن تجهیزات، و استفاده از امکانات ناوبری پیشرفته، یک سر و گردن بالاتر از همتای آمریکایی خود است؛ ولی به دلیل هزینه‌های بسیار بالا، روسیه از آن استفاده نکرده‌است.
ليست هناك تعليقات:
إرسال تعليق